Foto gemaakt door Willy Bonnink - Winterswijk - In het oosten en noordoosten was het nog lang grijs vandaag
Foto gemaakt door Willy BonninkWinterswijkIn het oosten en noordoosten was het nog lang grijs vandaag
Nu

Grote verschillen op kleine afstand

Hoewel het aantal dagen met mist of nevel de afgelopen decennia door de steeds schonere lucht en de toename van westenwinden flink is afgenomen, komt het vooral in de herfst en winter nog steeds wel geregeld voor. Ook afgelopen nacht kwam het op grote schaal tot mistvorming, met name in het oosten en noordoosten van het land. Op veel plaatsen kwam het daar ook tot dichte mist, waarbij het zicht lokaal terug liep tot 27 meter. Meestal verdwijnt de mist met het oplopen van de temperatuur geleidelijk gedurende de ochtenduren, maar dat lukte vandaag niet overal. Op sommige plekken was het al snel een fraaie herfstdag, op andere plekken bleef het nog lange tijd grijs en mistig.

Dit soort grote verschillen zien we niet heel vaak meer, maar vandaag viel het vooral in Groningen, Drenthe, een deel van Overijssel en Gelderland, maar ook delen van Brabant vies tegen voor wat de zon betreft. De dag begon in bijna het hele land grijs en op grote schaal kwam (dichte) mist voor. In de loop van de ochtend zou dit verdwijnen en de zon doorbreken. Daar waar de wind vanuit het zuiden tot westen waaide, loste de mist inderdaad snel op en werd het een vrij zonnige herfstdag, maar op de plekken waar de wind vanuit het koudere oosten waaide, bleef het nog lang grijs en soms mistig. Op diverse plekken was de grijzigheid daar zo dik, dat er zelfs wat lichte motregen uit viel.

Temperatuurverschillen

Ook waren deze verschillen heel goed te zien in de temperatuur. In de gebieden waar de zon goed wist door te breken, lag de temperatuur halverwege de middag al rond 17 graden, terwijl het in de grijze gebieden toen nog maar net 10 graden was.

Stralingsmist

De kans op mist is het grootst tussen oktober en januari, de late herfst en winter. Soms wordt een mistveld aangevoerd vanaf de Noordzee of vanuit Duitsland (advectieve mist), maar vaker zien we stralingsmist die tijdens vrij heldere en rustige nachten ontstaat. De aardbodem is in deze tijd van het jaar, na de zomer, nog behoorlijk warm, maar tijdens heldere nachten met ook weinig wind kan het nu ook alweer flink afkoelen. De grond verliest tijdens zo’n rustige nacht zijn warmte door uitstraling, waardoor de grond als ook de luchtlaag er direct boven afkoelen. Omdat warme lucht meer vocht kan bevatten dan koude lucht, raakt de lucht op een bepaald moment verzadigd met vocht en vormt zich als het ware een wolk aan de grond. Een mistbank of mistveld is geboren.

Hinderlijk voor verkeer

Vooral in het verkeer kan mist hinderlijk en gevaarlijk zijn. Van het ene op het andere moment rij je met je auto zo’n mistveld of mistbank in, waardoor je zicht plotseling sterk afneemt, vooral bij dichte tot zeer dichte mist.. Je eerste reactie is dan je snelheid aanpassen. Die vaak redelijk onverwachte vermindering van je snelheid heeft de auto achter je misschien niet meteen in de gaten, wat soms tot gevaarlijke situaties op de weg kan leiden, want je hebt je mistlampen meestal niet meteen aan.

Mistverlichting

Maar wanneer mag je je mistverlichting eigenlijk gebruiken? En hoe bepaal je zo snel of je de voor- en/of achterverlichting moet aanzetten. Simpel, je kijkt hiervoor naar de hectometerpaaltjes die in het hele land langs de wegen staan. Kijk je vooruit en zie je er nog minstens twee? Dan hoeven de mistlampen nog niet aan. Zie je er nog maar eentje? Dan is je zicht dus minder dan 200 meter (dichte mist) en mag je het mistlicht aan de voorkant van je auto aanzetten. Is geen enkel hectometerpaaltje voor je meer zichtbaar? Dan is het zicht in ieder geval minder dan 100 meter. Als je echt geen hand meer voor ogen ziet, mag je de mistverlichting aan de achterkant van je auto gebruiken, officieel pas bij minder dan 50 meter zicht, ofwel zeer dichte mist.

Morgenochtend mist

Komende nacht kan het wederom tot mist komen, met regionaal mogelijk ook weer dichte mist. De ochtendspits kan daar net als vandaag weer last van hebben, maar morgen lijkt de mist in het hele land wel sneller te verdwijnen, mede door de droge oostelijke wind die er dan overal waait.

Britta van GendtMeteoroloog