Gaan we een kouderecord verbreken op de Veluwe?
Weer.nl heeft in samenwerking met de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie afgelopen woensdag een mobiel weerstation geplaatst in een dal op de Posbank nabij Rheden. Er lag daarbij een dik pak sneeuw van circa 20 cm. Als het komende nachten goed opklaart en kalm is kan zeer koude lucht afzakken en verzamelen in dit soort dalletjes. Dat zijn de ingrediënten voor een extreem koude nacht ver onder -20 graden.Onder dezelfde omstandigheden is op 8 januari 1985 door VWK-leden Bert Grandia en Leo Wouters met een mobiele weerhut in de Imbosch (Rheder-heide) een temperatuur van -27,3 graden gemeten. Deze waarde was toen ruim 3 graden kouder dan de officiële meting in Deelen en 0,1 graad verwijderd van het all-time kouderecord uit 1942. Aan de grond werd een onwerkelijk lage waarde van -32,0 graden gemeten. Het betreft dus wel een officieus record.
Op een ander mobiel weerstation in Egmond aan Zee werd afgelopen nacht een temperatuur gemeten van -20,5 graden. Het officiële weerstation iets verderop in Wijk aan Zee had -13,6 graden. Zo zie je maar dat de officiële weerstations op de meest representatieve plekken zijn geïnstalleerd en zeker niet op de koudste of warmste (natuurlijke) plekken.
Op zoek naar een goede plek
Vanaf het ondergesneeuwde dorpje Rheden rijden we omhoog de Veluwe op, maar al snel is de weg afgezet en moeten we de parkeerplaats op van het bezoekerscentrum aan de voet van de Posbank. Ons mobiele weerstation weegt nogal wat, dus dat was even afzien. Gelukkig maakt de schitterende omgeving een hoop goed. De zon glinstert op de wit besneeuwde takken en er ligt een enorm pak sneeuw.
We lopen over de weg omhoog richting de Posbank en slaan vervolgens rechtsaf de hei op. Daar ligt een mooi dal, omringd door de toppen van de Veluwe. We hebben van Natuurmonumenten toestemming om het weerstation te plaatsen, dus het is nu alleen nog zoeken naar de beste plek. Dat was een leuke uitdaging, want waar zijn de situaties het best voor extreme kou?
Na een stukje gelopen te hebben door het dal komen we wat verder in noordelijke richting een iets hoger dal tegen aan de rechterkant van het pad. Het hogere dal is omringd door heuvels en zodra we het dal inlopen, valt meteen de wind weg. Dat is gunstig, want als de wind wegvalt mengen de luchtlagen niet meer en kan de kou naar het aardoppervlak zakken. We besluiten het weerstation aan de voet van het iets hogere dalletje op te stellen. Niet te ver omhoog, maar wel nét uit de wind.
Wat meten we allemaal?
We hebben de Davis Vantage Pro2 geïnstalleerd, een professioneel en betrouwbaar weerstation. Op anderhalve meter hoogte wordt de temperatuur en luchtvochtigheid gemeten. Ook hebben we een neerslagmeter (tipping bucket), maar die is deze dagen niet van toepassing. Ook op klomphoogte hebben we een thermo-hygrosensor.
In de kast die we bij het weerstation hebben geplaatst zit een console met data logger. Op de console, een soort afkijkscherm, is het actuele weer te zien en dit wordt continue opgeslagen. Helaas kunnen we de data niet online ergens aflezen, dus we zullen er weer naar toe moeten om de data op te halen. Dat wordt dus spannend, zou het kwik écht dik onder -20 dalen? Het is mogelijk, maar dan moeten de omstandigheden wel meezitten. Over een paar dagen zullen we het weten.
