Bel met warm zeewater veroorzaker megadroogte Chili

Het El Colorado skigebied, op enige afstand van de Chileense hoofdstad Santiago de Chile ligt er deze dagen een beetje troosteloos bij. Middenin de winter is er nauwelijks sneeuw, ook op grote hoogte niet. Alleen op de hoogste bergtoppen ligt een dun laagje. Een paar skipistes zijn in gebruik, dankzij de sneeuw die er met sneeuwkanonnen opgebracht is. Het grootste deel van de berg is evenwel bruin. Het is een droevig gezicht voor de mensen die er willen wintersporten.

Droogte Chili duurt al sinds 2010

Al sinds 2010 worden grote delen van Chili door droogte getroffen. De problemen door het gebrek aan regen stapelen zich op. Meren vallen droog, in steeds meer gebieden zijn de inwoners voor hun watervoorziening van tankwagens afhankelijk. Het vee op het land heeft het zwaar en is steeds vaker zwaar ondervoed. Veel boeren stoppen er maar mee of trekken weg, naar de stad of andere gebieden. Ondertussen schijnt de zon maar door en blijft regen weg.

Ook in de jaren voor 2010 was het weleens droog in Chili. Maar toen kende de droogte een grilliger patroon. Het ene jaar of zelfs enkele jaren achter elkaar was het heel erg, in het jaar erna viel er ineens wel een overvloed aan regen. Sinds 2010 is dit in een voortdurende droogte overgegaan, passend in de trend naar minder regen die in Chili al tientallen jaren bezig is.

Bel met warm zeewater blijkt de boosdoener

Het is pas nu dat er ook echt onderzoek naar deze drastische klimaatverandering is gedaan. Een gebied met hoge watertemperaturen in de Grote Oceaan ten oosten van Nieuw-Zeeland en Australië blijkt de boosdoener te zijn, zo hebben de Nieuw-Zeelandse onderzoekers uitgevonden. Boven die bel met warm water, die zich begin jaren tachtig vormde en sindsdien groter en ook warmer is geworden, heeft zich een hardnekkig hogedrukgebied gevormd dat lagedrukgebieden in het gebied, die vroeger naar het westen van Amerika trokken, nu naar Antarctica stuurt. De bijbehorende regens kunnen Chili nauwelijks meer bereiken en daarmee is de droogte verklaard.

Volgens de onderzoekers is de blob ooit ontstaan doordat het in het gebied minder ging regenen. Klimaatverandering deed hierna de rest. De veranderingen in het weerpatroon verlegden zeestromingen in het gebied, waardoor warm water er de overhand kreeg en koud water verder naar de diepzee werd teruggeduwd. Het proces versterkte daarmee zichzelf. Of en zo ja wanneer de blob met warm water ooit nog zal verdwijnen, weten de onderzoekers niet. Dat is het onderwerp van hun volgende onderzoek. Duidelijk is wel dat het er voor wat de regens betreft in Chili niet goed uitziet. De bevolking zal er op een andere manier met water moeten leren omgaan dan tot nu toe steeds het geval was. En zal zich op nog meer droogte moeten instellen.

Droogte westen VS heeft vergelijkbare oorzaak

Het bijzondere is dat in het westen van de Verenigde Staten inmiddels een vergelijkbaar probleem speelt. Ook ten westen van de VS bevindt zich op de Grote Oceaan, vooral in het gebied ten oosten van Japan en van daar richting de VS, een klodder met zeer warm zeewater die er tot de vorming van een zeer standvastig hogedrukgebied, op zee ten westen van de VS heeft geleid. Ook dit hogedrukgebied houdt de komst van regen brengende lagedrukgebieden in het gebied tegen. Al jaren heerst in het westen van de VS een intense droogte die alleen maar verder verscherpt is en in het gebied tot intense natuurbranden leidt. Het is waarschijnlijk de droogte waarvoor NASA in 2015 al heeft gewaarschuwd en die mogelijk vele tientallen jaren kan gaan duren.

Nu ook Europa?

Om het rondje rond te maken, zien we nu ook dat Europa met een standvastig hogedrukgebied op de oceaan te maken heeft, door het warme zeewater dat we op ons deel van de oceaan nu vrijwel overal, maar vooral in de noordelijke gebieden aantreffen. Het hardnekkige hogedrukgebied bij ons heeft in de meeste maanden eveneens afwijkend weerpatroon tot gevolg gehad. Zo hebben we hier in Noordwest-Europa al een aantal koudere dan normale maanden achter de rug en zijn seizoenen als de lente en de zomer tevens erg wisselvallig verlopen. Warm en droog weer troffen we daarvoor in de plaats vooral steeds in het zuiden en zuidoosten van Europa aan. In beide regio’s deden zich extremen voor, in de vorm van watersnood in de wisselvallige gebieden en extreme hitte in de droge regio’s. Hoe dit bij ons de komende tijd verder gaat, zal in de volgende maanden moeten blijken.