30-Daagse: eerst zeer zacht, daarna nieuwe kansen
Hebben we dit kerstweekeinde nog een mooie vorstinval voor de boeg, voor de periode na het weekend wijzen de weerkaarten nu op het inzetten van een zeer zachte zuidwestcirculatie met bewolking, nu en dan regen, een stevige wind en temperaturen die rond de jaarwisseling tot ruim in de dubbele cijfers kunnen stijgen, zelfs gedurende de nachten. Op donderdag of vrijdag zou het lokaal zelfs zomaar 15 graden kunnen worden. Dan zitten we bij records in de buurt.De kansen op winterweer lijken na het komende weekeinde dan ook even helemaal verkeken en het zachte drukpatroon ziet er zodanig stevig uit dat het ook wel even lijkt te gaan duren voordat zich een volgende kans aandient. Ook in de 30-daagse verwachting van deze week zien we die ommekeer, vooral in de eerste twee weken van de verwachting. Die zijn vergeleken met voorgaande verwachtingen compleet omgeslagen. Het vervolg ziet er verrassend genoeg nog steeds iets consistenter uit, vergeleken met eerdere berekeningen. Al is het in de brei aan signalen wel goed zoeken naar de rode draad. Zoals altijd op vrijdag, doen we weer een poging.
Warmbloedig hogedrukgebied
Dé grote verandering op de weerkaarten van de komende 1 a 2 weken is het ontstaan van een warmbloedig hogedrukgebied boven het Europese continent, horend bij een schuin naar rechts staande golf in de straalstroom die zijn oorsprong in de subtropen vindt. Het westen van Europa komt aan de westflank van die golf in een zuidwestelijke stroming terecht die van oorsprong warme lucht vanuit zeer zuidelijke breedten in hoog tempo naar het noorden blaast.
In Noord-Amerika tegenovergesteld patroon
Het tegenovergestelde gebeurt in Noord-Amerika. Daar zien we dat zich op de Grote Oceaan, ten westen van het continent, een groot hogedrukgebied heeft opgebouwd. De VS en Canada komen aan de oostflank van de bijbehorende golf in de straalstroom in een noordelijke stroming terecht die erg koude lucht, afkomstig vanuit het poolgebied, over het westen naar het zuiden blaast.
Na de jaarwisseling keert het in de VS om
In het oosten komt juist erg warme lucht omhoog. Wat dat betreft mogen we aan de andere kant van de oceaan, vergeleken met wat er bij ons gebeurt, dus van een omgekeerde situatie spreken. De modelberekeningen van het ECMWF geven aan dat de drukverdeling in de VS in de dagen na de jaarwisseling lijkt om te keren. Als je bedenkt dat golven in de straalstroom, die het weer ook bij ons beïnvloeden eerst door de VS heen rollen, mag je ervan uitgaan dat de zachte fase in Europa zo rond 6 januari zou kunnen aflopen. Wellicht ontstaan dan dus nieuwe winterkansen.
Week 1: van 27 december tot en met zondag 2 januari
- Wisselvallig en bewolkt met af en toe regen en wind
- Zeer zacht met temperaturen tussen 10 en 15 graden
- Weinig zon
Omdat de hogedrukgebieden steeds zo’n belangrijke rol hebben gespeeld in het weer bij ons, zoeken we naar de sterkste signalen en afwijkingen. Die zien we deze week steeds in het gebied van het noordoosten van Groenland richting Spitsbergen en Noordland. Ver bij ons vandaan dus, maar dichtbij genoeg om de kou in de noordelijke helft van Scandinavië te laten standhouden.
Bij ons is de situatie duidelijk. Hogedruk boven het Europese continent en lagedruk op de Oceaan brengen een zeer zachte zuidwestenwind met temperaturen die hoog zijn voor de tijd van het jaar, vaak bewolking en soms regen en wind als een storingen vanuit het zuidwesten passeert.
Week 2: van maandag 3 tot en met zondag 9 januari
- Eerst nog zacht en wisselvallig met af en toe regen
- Temperaturen eerst 9 tot 12 graden, later wat lager
- Toenemende onzekerheid in de drukverdeling
Het sterkste hogedruksignaal zien we in de buurt van Spitsbergen, met een uitbreiding naar Groenland en IJsland en het noorden van Scandinavië.
Voor Europa is het beeld gemengd. De fase met een warmbloedig hogedrukgebied boven het continent kan nog aanhouden, maar er zijn ook aanwijzingen dat de hogedruk zich opnieuw naar het (noord)westen verplaatst (mogelijk samenhangend met de eerder beschreven omkering van het drukpatroon in de VS). Het blijft nog steeds zacht, maar met wel een dalende trend en vanaf 5 januari zien we ineens meer berekeningen met een koude bovenlucht en windrichtingen tussen oost en noordoost in de pluim komen. De spreiding neemt dan weer toe.
Week 3: van maandag 10 tot en met zondag 16 januari
- Vrij grote kans op stabiel en rustig winterweer
- Afhankelijk van bewolking en wind in de nacht enkele graden vorst
- Echte winterkou lijkt er nog niet in te zitten
Terwijl het sterkste signaal voor hogedruk zich naar het zeegebied tussen Schotland, IJsland en Noorwegen verplaatst, is het totale beeld er één van grote spreiding. Niet alleen in het noorden en in Scandinavië, maar ook op het Europese continent wordt hogedruk berekend, als je alle clusters samenneemt. Op hoogte komt het hogedrukgebied mogelijk ergens boven Denemarken terecht
Afhankelijk van het al dan niet aanwezig zijn van bewolking en ook de temperaturen in de bovenlucht, is dit een situatie die opnieuw kouder weer kan opleveren, met (stralings)vorst in de nachten en overdag temperaturen iets boven nul. Echte winterkou lijkt er hier niet van te komen.
Week 4: van maandag 17 tot en met zondag 23 januari
- Vrij grote kans op stabiel en rustig winterweer
- Afhankelijk van bewolking en wind in de nacht enkele graden vorst
- Echte winterkou lijkt er nog niet in te zitten
Het hogedrukgebied lijkt boven Polen uit te komen, met uitlopers richting Denemarken en Oekraïne. In Nederland zou de wind uit oost tot zuidoost moeten komen. Storingen blijven in dit geval uit de buurt en met zo’n drukpatroon zou het in een wintermaand als januari toch relatief koud moeten zijn, afhankelijk van de voorgeschiedenis natuurlijk. Arctische kou ligt niet voor de hand, maar vorst in de nachten moet kunnen en overdag zal het zeker niet superzacht zijn.
En de twee weken daarna:
In de twee weken daarna trekt het hogedrukgebied verder naar het oosten, maar houdt een uitloper tot over het zuiden van Scandinavië en Denemarken. Voor ons deel van Europa worden zuidelijke tot zuidoostelijke winden berekend. We komen in het grensgebied met lagedruk terecht die vanuit het noordwesten dichterbij komt. Hier lijken de kansen op verzachting van de Oceaan en een toenemende wisselvalligheid uiteindelijk weer toe te nemen.
Samenvattend
Al met al heeft de doorbraak van het zachte weer, zoals die voor de komende week op het programma staat, duidelijk zijn sporen nagelaten. Het beeld in de eerste twee weken is helemaal omgegooid. Een beetje verrassend is het daarom wel om te zien hoe het spoor van de vorige verwachtingen in de weken daarna toch nog terug te vinden is. Met een vrij grote steun voor een blokkerend hogedrukgebied in de buurt van Scandinavië. Maar ook een toegenomen steun voor een westcirculatie, al is die groep met rond 25 procent nog steeds niet erg groot.
Nieuwe kansen vanaf 6 januari
Ondertussen blijft de poolwervel veel sterker dan normaal en brengt de MJO het grootste deel van zijn tijd door in de fasen 7 en 8. Daarin is allemaal niets veranderd. Voor winterliefhebbers lijkt het na het komende weekend dus even tijd om twee weken rust te nemen, na de achtbaan van de laatste tijd. Vanaf globaal 6 januari lijken zich de eerste nieuwe kansen aan te dienen en kan het volgen van de kaarten weer beginnen.