Tornado Rheden gereconstrueerd vanuit satelliet

We hebben het schadespoor van die tornado in de weken erna op allerlei manieren onderzocht: op de grond, via persberichten en aan de hand van e-mails, foto’s, geluidsopnamen en andere bijdragen van gebruikers van Weer.nl, van wie we er ook verschillende aan de telefoon hebben gehad. En nog steeds waren het spoor van de tornado en de lengte ervan niet helemaal duidelijk.

Satellietfoto Google

Inmiddels hebben we hulp gekregen vanuit onverwachte hoek. Geheel buiten het onderzoek om heeft Google de foto van het tornadogebied, die op Google Earth wordt gebruikt, ververst. En ons geluk was dat die nieuwe foto relatief kort na het overtrekken van de tornado’s is genomen. Veel van de schade die ze in de natuur hadden aangericht, is er nog op te zien.

De foto heeft een schat aan nieuwe informatie opgeleverd en veel nieuwe schadeplekken aangewezen, die we soms zelfs helemaal niet kenden. Meteen al na het begin van het duidelijkste spoor, in Rheden begint dat. We pakken het op bij het sportpark, aan de zuidwestkant. Daarna trok de tornado dwars door Rheden in noordnoordoostelijke richting naar de Arnhemsestraatweg.

Nieuwe schadeplek gevonden in bos Posbank

De tornado stak de weg over en ging een weiland in, dwars door een bomenrij, waarin twee gaten werden geslagen. Vervolgens trok de tornado over de Schietbergseweg, waar bij restaurant de Houtplaats diverse bomen om gingen. Door een bosperceel daarna, waar her en der flinke schade is ontstaan zo blijkt uit de satellietfoto, bewoog de tornado verder naar de punt van het heideveld, waar de Posbank op ligt. In tegenstelling tot wat we tot nu toe steeds dachten, trok de tornado hierna niet door het open veld, maar door het bos direct ernaast. Daar is een groot perceel met veel schade te zien.

Een stukje verderop, in het volgende bosperceel, waaiert het tornadospoor flink uit. Zowel op het heideveld als in het bos ernaast is op de foto op diverse plaatsen schade te zien. Hier lijkt de tornado een draai naar rechts te hebben gemaakt, tegen het reliëf van het landschap aan. Zowel bij Koepel de Kaap als langs de weg, in de honderden meters daarna, ontstond op een aantal plaatsen grote schade. De tornado vervolgde zijn weg richting de middenin het bos gelegen boerderij De Haverkist. Eerst is de schade een enkele omgevallen boom, later is het spoor op de foto weer goed te volgen.

Carolinahoeve

Richting het veld waarop Pannenkoekenhuis De Carolinahoeve staat zien we op de foto in het spoor meerdere halfronde bochten. Hier zou de wervelwind uit meerdere slurven kunnen hebben bestaan, waarmee het een multiple vortex tornado zou zijn geweest. Eenmaal op het veld aangekomen, won de tornado weer aan kracht. Meteen in de zuidwestelijkste hoek gingen vele bomen om. Daarna baande de slurf zich over het veld naar het noordoosten. Rond de hoeve waaiden vele bomen om. Een deel ervan ligt er nog steeds en is een soort toeristische attractie geworden.

Ook aan de noordoostkant van het veld werd grote schade aangericht. Het spoor ging vanaf hier weer verder door het bos, langs De Put en Koningskampen naar de Spelerij in Dieren. Hier is op de foto niet veel meer te zien, maar tijdens meerdere onderzoeken te voet in het gebied was het over de grond goed te volgen. In Dieren ging de tornado langs de Imboslaan naar de begraafplaats, waar op diverse plaatsen weer grote schade werd aangericht.

Het pad na Dieren

Over het kanaal vervolgde de tornado zijn pad in een meer noordnoordoostelijke richting (dus iets naar links) richting de Weg door Van Rhenenshei, waar een losliggend bosperceel zware schade opliep, zo zien we nu op de foto. Een stukje verderop ligt het landgoed De Kieviet waar het spoor vanaf de Lichtenbeltweg weer duidelijk te volgen is, richting de Leuvenheimsche beek.

Vervolgens bevond de tornado zich weer even in het open veld, waar op de foto weinig van de passage ervan terug te zien is. Langs schietsportvereniging Wilhelm Tell ging het verder, over de golfbaan richting het Hallsepad, waar in een bosperceel op de foto op twee plaatsen weer duidelijke schade te vinden is. Een stukje verderop, achter boerderij de Vrolijke Frans, treffen we op de foto ook een bosperceel met flink wat schade aan.

Door Zutphen

Daarna is de tornado vermoedelijk door het open veld verder naar Oeken getrokken, waar bij de hoek van de Sellenrijkloop een deel van een bosperceel zwaar is beschadigd, zo zien we op de satellietfoto. Het volgende doel van de tornado was Voorstonden, waar een boerenbedrijf zwaar beschadigd raakte. We hebben later een gesprek met de getroffen boer gehad. Het terrein van tennisvereniging De hoven was het volgende doel van de tornado. Hier waaiden verschillende bomen om. Via de Oude IJsselbrug (waar het IJsselpaviljoen beschadigd raakte) ging het door Zutphen naar het park aan de Coehoornsingel. Ook hier ontstond grote schade, evenals op andere plaatsen in Zutphen. We weten het van iemand die er een fietstocht maakte en foto’s schoot.

Na Eefde bewoog de tornado door het open land naar camping ’t Hietbrink in de buurt van Joppe, waar in een bosperceel de bomen kriskras door elkaar liggen, zo blijkt uit het bestuderen van de satellietfoto. Door open gebied loopt het spoor verder, onder huize Dorth langs door een veld naar een bosperceel waar veel bomen omwaaiden, is ook nu nog te zien. De tornado stak de grens met Overijssel over en even verder, ten oosten van Bathmen, de snelweg A1. Aan de zuidkant ligt een bosperceel waarin duidelijk op de foto duidelijk schade te zien is. Even na camping de Cooleweele ligt een volgend perceel met flinke schade, nog steeds op de lijn van de tornado.

Bij Espelo een machtig spoor

Een volgend tracé door open gebied volgde, op weg naar Espelo. De tornado verlegde zijn koers hier weer even naar links. Bij Espelo bevindt zich een bos waar een machtig spoor doorheen ligt, op de satellietfoto heel mooi te zien. Ook hier wordt de suggestie van meerdere slurven gewekt. Hierna, op weg naar Salland, raken we het spoor, in elk geval op de foto een beetje kwijt. De kans bestaat dat hij nog verder is getrokken, in de richting van Hellendoorn en Nijverdal, maar duidelijke bewijzen hiervoor zijn op de foto niet meer te vinden.

Bewijs geleverd?

Is hiermee nu het definitieve bewijs geleverd, dat het spoor van de tornado onafgebroken tot de rand van de Sallandse heuvelrug doorloopt? Nee, dat niet. Wat we wel weten is dat er in het spoor van de bewuste bui, en dan steeds op min of meer dezelfde lijn, op telkens weer terugkerende plekken grote schade is aangericht. En als dat niet door een en dezelfde tornado is gebeurd, dan waarschijnlijk door verschillende tornado’s, uit dezelfde bui. Het maakt de situatie van toen er niet minder uniek om. En we zijn vreselijk blij dat we het ook op deze manier hebben kunnen bekijken.