Norilsk begraven onder metersdikke laag sneeuw
Ook al zijn de temperaturen er de afgelopen dagen iets verder gedaald, het blijft ongelooflijk warm in het Noordpoolgebied. Binnen de poolcirkel ligt de gemiddelde temperatuur nu zo’n 5,5 graden boven normaal, binnen de 80ste breedtegraad is het verschil zelfs een graad of 7.Omdat grote stukken van de Noordelijke IJszee nog steeds niet zijn dichtgevroren (alleen in 2016 was de situatie op hetzelfde moment nog slechter) en er langs de noordkust van Siberië een waanzinnig sterke westcirculatie is ontstaan met vrijwel dagelijks westerstormen, is de stad Norilsk (de noordelijkst gelegen stad van Siberië) de afgelopen week onder een 1 tot 2 meter dikke sneeuwlaag begraven. Nu zijn de mensen in die omgeving wel wat gewend, maar ook zij vonden wat er nu is gebeurd toch wel een heel speciale ervaring.
Het sneeuwde aan één stuk door
Het sneeuwde in Norilsk de afgelopen week vrijwel aan één stuk door. Verder waaide het er vaak enorm hard en was het extreem warm voor de tijd van het jaar. De temperatuur steeg er even tot -1,3 graden en dat was slechts 0,3 graden verwijderd van het absolute warmterecord voor deze tijd van het jaar dat er op -1,0 graden staat.
Feitelijk heeft de stad te kampen met de effecten van het feit dat de Karazee, tussen Nova Zembla aan de westkant en Noordland aan de oostkant, nog vrijwel helemaal open ligt. Normaal is dit gebied in deze tijd van het jaar een grote en koude ijsvlakte, maar nu het zeewater nog verregaand open ligt en veel warmer dan normaal is, komt er door verdamping veel vocht in de lucht terecht. Dat vocht valt vervolgens als sneeuw dieper landinwaarts en als dan ook nog eens de ene na de andere storing voorbijkomt en het vrijwel voortdurend hard waait, is de situatie eigenlijk niet meer te houden. Want de sneeuw komt niet alleen uit de lucht omlaag, maar wordt door de wind ook vanuit het open terrein rondom de stad naar binnen geblazen. En dan kunnen de sneeuwhoeveelheden snel oplopen.
Auto’s begraven onder de sneeuw
De beelden waren er ook naar. Overal waar je keek, zag je een vaak metersdikke laag sneeuw. Auto’s lagen eronder begraven, mensen konden de deur van hun huis niet meer uit en de ramen van de onderste verdiepingen van appartementencomplexen in de stad boden geen zicht meer, want waren totaal dicht gesneeuwd. Mensen die vanuit hun huis naar buiten wilden, moesten zich letterlijk een weg graven en waren daar uren mee zoet.
Sneeuwploegen deden wat ze konden om de straten nog enigszins begaanbaar te houden., Ze rukten met het zwaarste materieel uit waarover ze beschikten en verplaatsten al duizenden tonnen aan sneeuw. En toch was er eigenlijk geen beginnen aan.
Lake-effect snow
De situatie van nu in Norilsk heeft wel wat weg van wat er in de regio rond de Grote Meren in het noorden van de Verenigde Staten gebeurt als ze daar weer eens – en het gebeurt bijna jaarlijks – met de zogenoemde ‘lake-effect snow’ te maken hebben. Die ontstaat als ijskoude lucht vanuit Canada over de meren stroomt, daar vocht oppikt en dan vervolgens een onafzienbare stroom aan sneeuwbuien laat ontstaan die aan de lijzijde van de meren soms tot een metersdikke sneeuwlaag kunnen leiden. Met dezelfde beelden als in Norilsk.
In Nederland zijn vergelijkbare situaties in het verleden weleens op de Waddeneilanden voorgekomen, zoals in de winter van 1987. Een ijskoude noordoostenwind streek toen over de Noordzee en voerde onophoudelijk sneeuwbuien aan. Op sommige plaatsen groeide de laag er tot meer dan een halve meter aan en ook hier was de sterke wind er de oorzaak van dat er verstuivingen optraden en een soort arctisch landschap ontstond.