Hoe kom je zonder ziektes de winter door?
De maand november staat op de kalender, de temperaturen gaan langzaam verder omlaag en we naderen het griepseizoen. En dit jaar ligt in de vorm van corona natuurlijk nog een andere bedreiging op de loer die we buiten de deur willen houden. Hoe kunnen we onze weerstand het beste zo oppeppen dat we gezond de winter doorkomen?Als je alle literatuur over het gezond blijven in de winter zo doorleest, dan springen twee redenen eruit waarom we in het donkere en koude deel van het jaar vatbaarder zijn voor met name verkoudheid en griep. We leven veel meer binnen (en dus dichter op elkaar), waarbij ziektekiemen makkelijker overspringen, en onze afweer werkt minder goed.
Voor de eerste vaststelling, dat we meer binnen leven in de winter, is nauwelijks een verklaring nodig. Het is langer donker, de temperaturen zijn een stuk lager dan in de zomer en het weer zit lang niet altijd mee. Dus zoeken we de gezelligheid van binnenshuis op. In ons deel van de wereld zijn de huizen ook echt op deze periode ingericht.
Weerstand loopt terug
Dat onze weerstand in deze tijd van het jaar te lijden heeft, komt door twee dingen. Allereerst speelt wederom de korte daglengte een rol. De zon komt maar relatief korte tijd boven de horizon uit en staat daarbij bovendien erg laag. Het opvangen van zonlicht is erg belangrijk voor de aanmaak van vitamine D. In de winter hebben we daar eigenlijk allemaal een tekort aan; een tekort dat we via onze voeding moeten aanvullen.
De tweede reden voor onze verminderde weerstand in de winter zit in het feit dat koude lucht minder vocht bevat. Bovendien verwarmen we die lucht binnen in onze huizen ook nog eens flink, waardoor de luchtvochtigheid verder omlaag gaat. Veel mensen hebben het niet door, maar leven in de winter in vertrekken waarin de luchtvochtigheid tot beneden 20 procent daalt, terwijl een luchtvochtigheid vanaf 50 procent als gezond wordt gezien.
In de droge lucht hebben onze slijmvliezen de neiging uit te drogen. Ze worden daardoor prikkelbaar en laten in neus en keel makkelijker ziektekiemen binnendringen. Het zijn die ziektekiemen die ons griep, verkoudheid en nu ook corona opleveren. Het is ook niet voor niets dat de virusverspreiding juist in de wintermaanden zo makkelijk gaat.
Wat kun je eraan doen?
Wat kun je er nou aan doen, om je weerstand in de wintermaanden wel op peil te houden? Nou, bij voorbeeld toch regelmatig naar buiten gaan. Zeker midden op de dag als de zon schijnt, kan je lichaam nog steeds vitamine D aanmaken. En als je dan toch buiten bent, beweeg dan… Maak een stevige wandeling of fiets een rondje. Sporten helpt om stress te verminderen en bevordert je bloedsomloop. Een goede bloedsomloop helpt weer om ontstekingen te remmen en andere aandoeningen te voorkomen. Verder is het ook in de winter belangrijk om je huis dagelijks zo goed mogelijk te ventileren.
Let op wat je eet. Minder vet, vlees, suiker en bewerkte producten eten helpt, groeten, fruit, peulvruchten en groene thee zijn juist aan te raden. Vette vis en pure chocolade helpen om het gebrek aan vitamine D op te heffen en paprika, boerenkool, kiwi en citrusvruchten bevatten de vitamine C die zo belangrijk is om ons immuunsysteem op te peppen.
Voorkom stress en zorg ervoor dat je voldoende ontspanning krijgt. Mensen met veel stress maken in hun lichaam cortisol aan dat het immuunsysteem verzwakt. Als je te gespannen bent, loop je dus meer dan anderen het risico om in de winter ziek te worden. Ook regelmatig slapen helpt. Te weinig slaap kan het immuunsysteem aantasten, daar waar regelmaat in het slapen je afweer versterkt. Het is de moeite waard om in de wintermaanden dagelijks tussen 7 en 9 uur aan slaap te pakken. Daar voel je je beter bij.
Sociale contacten
En tenslotte is het belangrijk om voldoende sociale contacten te hebben, iets wat in deze coronatijd best een uitdaging is. Voel je je eenzaam, dan is de kans ziek te worden niet alleen groter, de symptomen van de ziekte zijn vaak ook sterker. Het onderhouden van hechte banden met anderen helpt dan ook om in de wintermaanden gezond te blijven.
Enkele andere basisregels zijn er de laatste maanden natuurlijk al volop ingeramd. Vermijd drukke plaatsen, houd afstand, zorg voor voldoende hygiëne (was je handen) en wees alert op een goede ventilatie van de ruimtes waar je met andere mensen bent. Hoe beter je ventileert, hoe kleiner de kans dat je door anderen besmet wordt. Verder is het verstandig op plekken waar je geen afstand kunt houden mondkapjes te gebruiken.
