Droge lucht maakt ons kwetsbaarder voor virussen

De meeste mensen weten het wel: hoe kouder de lucht is, hoe minder vocht er in gasvorm in past. En dan hebben we het over waterdamp, water in zijn onzichtbare vorm. Om een idee te geven: bij een luchttemperatuur van 0 graden past er in iedere kubieke meter lucht ongeveer 5 gram aan waterdamp, daarna is de lucht verzadigd. Heeft de lucht een temperatuur van 30 graden, dan past er 6 keer zoveel waterdamp in, dus ongeveer 31 gram, voordat de lucht verzadigd is. Bij verzadiging is de relatieve luchtvochtigheid 100 procent. Relatief omdat het van de luchttemperatuur afhangt hoeveel vocht er nodig is voor 100 procent.

Luchtvochtigheid belangrijk in het weer

Luchtvochtigheid is een belangrijke parameter in het weer. Belangrijk omdat we moeten weten hoeveel vocht er in de lucht zit om te kunnen bepalen of er al dan niet wolken gaan ontstaan en of er neerslag uit die wolken kan gaan vallen. En zo ja, hoeveel dan. Toen de luchtvochtigheid gisteren 15 procent bedroeg, zat er in de lucht op dat moment dus maar 15 procent van de hoeveelheid vocht die er potentieel bij de temperatuur van dat moment in kon zitten. Het zijn percentages die meestal alleen in woestijnen worden gehaald.

Water verdampt in droge lucht snel

Als de lucht zo droog is, verdampt water snel. Je ziet het in de natuur. Ook al was het de afgelopen zes maanden erg nat in Nederland, de droge dagen van de laatste tijd met de fel schijnende zon daarbij en de sterk drogende wind hebben de zandgronden op veel plaatsen in Nederland alweer behoorlijk stoffig gemaakt. Dat gaat razendsnel.

Mensen hebben last van droge lucht

Ook wij mensen merken de droge lucht. Als je een keer diep inademt, drogen je luchtpijp en longen zo snel dat het lastig is om een hoestbui tegen te houden. Ook je neus is veel droger dan normaal. Verder droogt je huid snel en kun je, als het tegenzit, spontaan wondjes krijgen. Ook worden mensen in tijden van droge lucht, en helemaal als de temperaturen zoals nu vrij laag zijn, kwetsbaarder voor de invloed van virussen. Het is niet voor niets dat het griepseizoen altijd in de wintermaanden valt. En voor de Coronacrisis van dit moment is het weer dat wee nu hebben ook geen goed nieuws. Temeer omdat de eerste resultaten van onderzoeken naar het nieuwe virus erop wijzen dat het zich vooral in gebieden met gematigd koude en vrij droge lucht heel gemakkelijk lijkt te verspreiden (Italië en Spanje).

In huis vaak nóg drogere lucht

Waar mensen vaak niet bij stilstaan, is dat ze de situatie in hun eigen huizen vaak nog wat ongezonder maken. Omdat het vrij koud is, staat de verwarming aan. De lucht van buiten, die van zichzelf al droog is, wordt dan in temperatuur verhoogd, met als gevolg dat er meer water in kan zitten, terwijl er geen nieuw water bijkomt. De luchtvochtigheid gaat dan als vanzelf verder omlaag en kan beneden 10 procent terechtkomen. Iets vergelijkbaars gebeurt in vliegtuigen. Daar wordt de ijskoude lucht van buiten, die bijna geen vocht bevat, opgewarmd voor een aangenaam klimaat binnen. De luchtvochtigheid in vliegtuigen bedraagt daardoor meestal niet met dan tussen 5 en 10 procent, met de gevolgen die we ervan kennen, zoals geïrriteerde luchtwegen of een bloedneus onderweg.

Houd binnenhuisklimaat in de gaten

Het is de moeite waard om het binnenhuisklimaat in de winter goed in de gaten te houden. Veel mensen kennen van vroeger de bakjes met water nog wel die aan de radiatoren hingen om in de winter de lucht in huis niet te droog te laten worden. Je ziet ze tegenwoordig minder dan toen, omdat veel mensen niet meer precies weten waarvoor ze gebruikt werden. Maar ook nu is het aan te bevelen om de lucht in huis in de winter niet te droog te laten worden. Het laten drogen van de was aan een rekje in de woonkamer is al een simpele mogelijkheid om de luchtvochtigheid een zetje in de goede richting te geven. Verder zijn er apparaten op de markt die extra vocht in de lucht brengen als dat nodig is. Ook bij het aanbrengen van airco’s wordt er rekening gehouden met de vochthuishouding.

Mogelijk verband met sterfte door Corona

Overigens laten eerste onderzoeken naar het verloop van de Corona-epidemie in China ook een mogelijk verband zien tussen de sterfte aan de door het virus veroorzaakte longaandoening en de luchtvochtigheid in het gebied waar mensen ziek werden. Er zijn aanwijzingen dat het virus in gebieden met droge lucht dodelijker was dan in gebieden waar de luchtvochtigheid hoger was, door de grotere kwetsbaarheid van mensen voor virussen op momenten dat de luchtvochtigheid erg laag is. Er is natuurlijk meer onderzoek nodig om het zeker te weten en daar wordt op allerlei plaatsen op aarde nu hard aan gewerkt.

In elk geval is een pleidooi om, zeker nu de luchtvochtigheid ook bij ons extreem laag is, de door het RIVM en de overheid voorgestelde maatregelen zo goed mogelijk op te volgen zeker op zijn plaats. Omdat de verspreiding van het virus in Nederland nog volop bezig is.