De geur van regen

Dames en heren, het regent weer eens! Natuurlijk hebben veel mensen genoten van het zonnige en warme weer van de laatste tijd. Maar een beetje regen was ondertussen zeer welkom. Tot vandaag waren er zelfs plekken in Nederland waar de hele maand nog geen druppel regen was gevallen, juist nu de natuur volop uit wil lopen. Vanaf vandaag komt er even een einde aan dat kurkdroge weer, want we zijn een flink wisselvallige week ingegaan. De eerste regen viel vanochtend vroeg al in Zeeland. En daar roken ze het dus ook het eerst.

Restjes

Maar wat ruik je dan eigenlijk? Die geur is door Australische wetenschappers onderzocht, in de jaren 60 van de vorige eeuw. Op stenen die langdurig waren blootgesteld aan warme en droge weersituaties, troffen de wetenschappers na destillatie een olieachtige vloeistof aan. Het bestond uit bacteriën, resten van planten, en ook van dieren, allemaal heel minuscuul. Dat materiaal verzamelt zich in de loop der tijd op allerlei harde, droge ondergronden. Mits het niet weggespoeld wordt uiteraard.

Aardgeur

En dan gaat het op een zeker moment toch ineens weer regenen. Wanneer het laagje dan uiteindelijk in aanraking komt met water, ontstaat de verbinding geosmine. En dat betekent letterlijk “aardgeur”. Door de fysieke drup van regendruppels op de harde droge grond worden geurmoleculen uit de aarde geperst, waardoor je ineens weer de geur van leven en groen kunt ruiken. De Australische wetenschappers introduceerden de term ‘petrichor’, die bij ons wat bekender is. Wat poëtischer dan ‘aardgeur’ ook: het woord komt uit het Oudgrieks en betekent letterlijk ‘het bloed van de goden’.

Zeeland- of Veluwegeur

De precieze geur is afhankelijk van de grondsoort en van de planten- en dierenresten die zich in de grond bevinden. In Zeeland zal het dus iets anders ruiken dan op de Veluwe, bijvoorbeeld. Soms ruik je de regen eerder dan dat ie er daadwerkelijk is. Zo kun je zelf met je neus het weer voorspellen!

Zodra het een tijdje regent, verdwijnt de geur ook weer. Als het lange tijd wisselvallig weer is, zul je het ook niet gauw ruiken, omdat er dan geen tijd is om zo’n laagje te vormen tussen de buien door. Het gebeurt dus echt alleen als het lange tijd droog is geweest. In de winter komt het ook veel minder vaak voor, of in elk geval veel minder intens, omdat planten dan minder actief zijn.

Lekker fris

Dat is vermoedelijk ook de reden dat wij mensen dit over het algemeen een lekkere, frisse geur vinden. We associëren het met de zomer. Geur is natuurlijk persoonlijk, de ene persoon vindt het wel lekker en de ander niet. Ook heeft het waarschijnlijk te maken met het feit dat we van oudsher afhankelijk zijn van regen voor de gewassen. Als het na een periode van droogte weer regent, is dat dus positief. Er zijn zelfs parfums op de markt die pretenderen hier naar te ruiken…

Glad

Dat olie-achtige laagje vormt zich bijvoorbeeld ook op asfalt. Bovendien laten voorbijrijdende auto’s ook sporen van rubber achter op de wegen. Als het lange tijd niet heeft geregend, en er valt plotseling een bui, kan het dus ineens glad worden. Dus ook als het helemaal niet vriest, toch even uitkijken op de weg in zo’n situatie.

Frisse geur

De regen was voor natuur en landbouw zeer welkom. Menigeen heeft ook vast ook genoten van de kenmerkende frisse geur na een droge en warme periode., die de typische geur van regen verspreidde.  

Oergeur

Sommige wetenschappers menen dat mensen van deze geur houden, omdat hun verre voorouders voor hun voortbestaan van regen afhankelijk waren. Het is echter niet overal dezelfde geur.