Foto gemaakt door Earth Observatory Nasa - Alaska - Stofstorm langs rivier in Alaska.
Foto gemaakt door Earth Observatory NasaAlaskaStofstorm langs rivier in Alaska.
Nu

Opvallende stofstorm in Alaska

Bij stofstormen denken we aan de Sahara of andere woestijnen. En mensen in Groningen en in Drenthe misschien ook aan de velden in hun provincies, als in het voorjaar eens een droge oostenwind opsteekt en de gewassen nog moeten opkomen. Maar ze komen op veel meer plaatsen voor, bijvoorbeeld ook in de Arctische gebieden op aarde. Daarbij spelen ze in de natuur een belangrijke rol.

Vroeger kenden we veel verschijnselen die in de Arctische gebieden voorkomen alleen van horen zeggen. Je moest er toevallig een keer zijn als het gebeurde, dan wist je ervan. Veel mensen woonden en wonen er nog steeds niet. Tegenwoordig is het makkelijker om het allemaal te volgen. Het woud aan satellieten dat vanuit de ruimte naar de aarde kijkt, wordt alleen maar groter. En dat geldt ook voor de mogelijkheden om dingen te weten te komen. Steeds meer foto’s worden onderzocht, steeds meer komt ook aan het licht.

Stofstormen in Arctische gebieden

Zo weten we nu dat ook in de Arctische gebieden regelmatig stofstormen voorkomen. Een voorbeeld is te zien op de foto bij dit verhaal. Het gaat daar om een stofstorm in de vallei van de Copper rivier in Alaska. Duidelijk is te zien hoe een sterke wind door de vallei grote hoeveelheden stof naar de Golf van Alaska blaast die ook boven het water gewoon blijven hangen en in de wind verder van de kust worden gevoerd.

Het stof op de foto is afkomstig van gletsjers. Die schuiven over de stenige grond in het gebied en zijn er de oorzaak van dat er stof vrijkomt. Het komt met het smeltwater in de rivier terecht en wordt vervolgens door het water meegenomen. Als in het najaar het smelten van de gletsjers weer stopt en de waterstad in de rivier daalt, wordt het stof langs de overs afgezet en ligt het klaar om door de wind weggeblazen te worden.

Voedingsbron voor plankton

Hoeveel stof er in Alaska jaarlijks in de lucht terechtkomt, is niet duidelijk, welke rol het speelt in de omgeving evenmin. Bekend is wel dat er ijzer inzit, ijzer dat als voedingsbron voor het plankton in de Golf van Alaska kan dienen. Maar hoe het precies in elkaar zit, wordt allemaal nog onderzocht. De deur naar die nieuwe wereld is pas net open.

Van Saharastof, dat door de oostelijke passaatwinden langs de evenaar helemaal naar de andere kant van de Atlantische Oceaan wordt geblazen, is bekend dat het een belangrijke rol speelt in het vruchtbaar houden van de bodems in het Amazonewoud. Een deel van het Saharazand komt ook in Europa terecht, als de wind weer eens vanuit het zuiden waait, zoals de laatste tijd ook steeds het geval was. In Nederland vinden we het weleens op onze auto’s terug, als het in een periode met zuidenwind een klein beetje heeft geregend.

Reinout van den BornChef Redactie