Foto gemaakt door Gieny Westra - Het is voorlopig zacht in Nederland.
Foto gemaakt door Gieny WestraHet is voorlopig zacht in Nederland.
Nu

30-Daagse: Kerst en Oud en Nieuw het spannendst

Het weer dit najaar in Nederland is erg saai geweest. Een hogedrukgebied boven Rusland met af en toe een uitloper tot over Scandinavië was de laatste tijd erg dominant en hield storingen, afkomstig van de Oceaan, aan de rand van het Europese continent tegen.

Door deze drukverdeling waren winden met een zuidcomponent zwaar in de meerderheid en de komende tijd lijkt in die situatie niet meteen iets te veranderen. Omdat de bovenlucht de eerste 10 dagen van december tijdelijk iets kouder was, vielen de temperaturen op leefniveau nu eens niet op omdat ze hoger dan normaal waren, maar omdat ze iets onder de normaal lagen. In De Bilt bedroeg de gemiddelde decembertemperatuur tot nu toe 3,5 graden. Daarmee was het 0,7 graden kouder dan gebruikelijk in deze periode en dat hebben we in december lang (sinds 2014) niet gehad.

Dat december hiermee automatisch ook een vrij koude maand wordt, is daarmee allesbehalve een gelopen koers. Wie de verwachtingen voor de komende twee weken al heeft uitgeplozen, zal hebben gezien dat die allesbehalve winters zijn.

Week 1: van maandag 14 tot en met zondag 20 december

Op de oceaan zien we vanaf maandag een zuidwestcirculatie op gang komen die iedere keer weer nieuwe lagedrukgebieden over het midden van de Oceaan, via Schotland naar het noordoosten laat trekken. De lagedrukbaan zit ingevangen tussen hogedrukgebieden boven het oosten van Europa, Groenland en IJsland en bij de Azoren. De lagedrukgebieden ontstaan in het zeegebied bij Newfoundland waar met een noordenwind steeds ijskoude lucht de zee op stroomt en de storingen elke keer opnieuw ontstaan. Deze constellatie kan zichzelf lange tijd in stand houden.

Wij krijgen, iedere keer als weer een lagedrukgebied bij het westen van Ierland opdoemt, een nieuwe puls met zachte lucht vanuit het zuidwesten over ons heen, elke keer ook begeleid door een gebied met bewolking, meer wind en tijdelijk (wat) regen. De temperaturen liggen daarbij vaak tussen 10 en 12 graden en zijn vanaf dit weekend dus weer erg hoog voor de tijd van het jaar.

Week 2: van maandag 21 tot en zondag 27 december

In de nieuwe 30-daagse van het Europese rekencentrum staat voor deze week nog steeds de versterking van de hogedruk op het programma, vooral in het hoge noorden. Niet alleen zien we een hogedruksignaal boven Scandinavië, ook zien we dat het hogedrukgebied boven Groenland en IJsland prominenter op de kaarten komt. De hogedruk boven Rusland blijft gewoon in tact. De zuidwest-noordoost gerichte lagedrukbaan blijft intussen ook op de kaarten, zij het wat zuidelijker dan volgende week het geval is. Met bij ons de bijbehorende pulsen van zachte lucht, maar in een baan van Scandinavië via de Noordzee naar het Verenigd Koninkrijk juist koude lucht.

Het duurt helemaal tot het einde van de tweede week – en dan zitten we al tijdens de kerstdagen, voordat je het zuidelijker komen van de lagedrukbaan ook bij ons (een beetje) terugziet. Een groep ter grootte van ongeveer 20 procent van het totaal komt dan met windrichtingen tussen zuid en oost en wat lagere temperaturen op de proppen. Verder worden de zachte opties iets koeler, doordat de straalstroom zuidelijker komt te liggen. Een omslag naar winterweer is dit nog niet.

Het lijkt ook in deze week bij ons wisselvallig te blijven met af en toe de passage van storingen en een veelal zuidelijke tot zuidwestelijke wind. Pas aan het einde dus mogelijk wel kouder.

Week 3: van 28 december tot en met 3 januari

De hogedruk bij Groenland en IJsland lijkt wat naar het oosten op te schuiven, de hogedruk boven Scandinavië houdt een tak tot over Oost-Europa. De lagedrukbaan op de Oceaan is er ook nog steeds, maar wordt wat meer bij Noordwest-Spanje en boven de Golf van Biskaje ingetekend. De pulsen met zachte lucht kunnen het noordwesten van Europa nog steeds bereiken. In hoeverre ze doordringen, hangt af van de kracht van de hogedrukgebieden ten noorden en ten oosten van ons.

Terwijl voor onze omgeving geen duidelijk temperatuursignaal wordt gegeven, lijkt het erop dat het relatief warme weer in het oosten van Europa, dat daar al zo lang duurt, wat verder naar het zuiden, naar de omgeving van de Zwarte Zee wordt teruggedrongen. Echt koude lucht komt er niet voor in de plaats. En dat is precies waar het in onze omgeving tot nu toe steeds aan ontbreekt.

Net als de week ervoor is ook deze week onzeker voor wat de verwachting betreft. Zijn de hogedrukgebieden dominant dan kan de wind een oostcomponent krijgen en gaan de temperaturen omlaag. Dringen de pulsen met zachte lucht vanuit het zuidwesten wel goed door, dan is het een stuk zachter en ook wisselvalliger. Het kan ook een afwisseling van beide weertypen zijn.

Week 4: van maandag 4 tot en met zondag 10 januari

Het hogedrukgebied lijkt nu noord-zuid boven het oosten van Europa gepositioneerd te worden, de lagedruk op de Oceaan heeft geen obstakel aan zijn noordzijde meer en kan naar het gebied van IJsland en Groenland en naar het zeegebied ten westen van Ierland opschuiven. Bij ons wordt de wind zuidwestelijk, blijft het licht wisselvallig en is het opnieuw zeer zacht.

In de twee weken daarna is het signaal minder sterk. Gemiddeld ziet het er allemaal nog steeds zacht en licht wisselvallig uit, maar de verschillende scenario’s lopen weer verder uiteen. Ze variëren van een westcirculatie (20-30 procent) via een Scandinavisch hogedrukgebied (20 tot aan het einde 40 procent) en een NAO min situatie (10-20 procent) tot een Atlantische rug (10-20 procent).

Dus welke kant gaat het op?

Al met al is er op dit moment heel veel dat wijst op voorlopig zacht en (licht) wisselvallig weer in onze omgeving met meestal een zuidelijke tot zuidwestelijke wind, hoge temperaturen voor de tijd van het jaar en geregeld de passage van een gebied met bewolking, wind en regen.

De twee weken met de grootste onzekerheid lijken nog steeds de week van de Kerst en de week van jaarwisseling te zijn. Als de hogedruk in het hoge noorden het echt wil, wordt het dan ook in onze omgeving een tijdje kouder. De randvoorwaarden zijn er (nog steeds). Het moet alleen wel gebeuren.

Reinout van den BornChef Redactie